حیدرعلی باقریان شهروندان هر کشور فارغ از نژاد ، مذهب و قومیت منطبق بر قانون اساسی از حقوق برابر برخوردارند . در قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز به صراحت براین امر تاکید شده است. در قانون اساسی ما علاوه براین مساله در اصول ١٢، ١٥، ١٩ و٢٠ حقوق ذاتی و قانونی اقشار مختلف جامعه و اقوام گونا گون به رسمیت شناخته شده است. گاهی از سر غفلت و گاهی نیز عمدا حقوق شهروندان کشور نادیده گرفته می شود اما نتیجه عمل، در هر دو حالت؛ مخدوش شدن منافع و امنیت ملی و آسایش همگان است. از این رو در چند محور ؛ اصول اساسی و حقوق شهروندان مورد اشاره قرار می گیرد. آشنایی شهروندان و کارگزاران با این اصول و بکار گیری آنها ضامن تامین منافع شخصی ، ملی و عمومی است و می تواند زمینه ساز رشد و تعالی جامعه شود. ١.قانون اساسی میثاق ملی و محور پیوند همه جامعه با یکدیگر است و التزام به آن برای زندگی مشترک اجتماعی یک ضرورت انکار ناپذیر است و تعهد همگان به آن امری عقلانی و الزامی است. ٢.قانون اساسی ما حاصل اندیشه های بزرگان و اندیشمندان این کشور است که پس از سالها مبارزه، برای رسیدن به جامعه آزاد و عاری از ظلم و بی عدالتی تدوین و تنظیم گردیده است. ٣.همه ی شهروندان کشور در برابر قانون مساوی هستند و هر آنچه خلاف این اصل باشد نقص قانون اساسی کشور محسوب میشود. ملاک برتری افراد بر یکدیگر قوم ،نژاد، مذهب و زبان نیست بلکه به سفارش قرآن فقط تقوای الهی ملاک تمایز است . رنگ، قوم و نژاد و زبان صرفا عامل و ملاکی برای شناخت جامعه ی بشری از یکدیگر است. ٤.همه ی اقوام و اقلیت های دینی و مذهبی در چارچوب قانون اساسی از حقوق برابر با سایر شهروندان برخوردارند و منع آنها از برگزاری مناسک دینی و مذهبی بر خلاف قانون و نقض اصول مصرح قانون اساسی و حقوق شهروندی محسوب میگردد. ٥.تبعیض و نابرابری در استخدام ها ، و اعمال سلیقه های فردی در و اگذاری پست ها و مناصب، با عناوین و بهانه های مذهبی و قانونی و محروم کردن شایستگان ملت از دستیابی به فرصت های سیاسی ، اجتماعی ، اداری و اقتصادی خلاف قانون اساسی و نقض حقوق شهروندی است. ٦.همه ی اقوام ایرانی جزء لاینفک ایران اند و قومیت های ایرانی فارغ از نژاد، زبان و مذهب از حقوق مساوی برخوردارند و قانون اساسی متضمن حقوق آنهاست . ٧.آزادی بیان و پس از بیان از حقوق مسلم همه ی ایرانیان است و نباید کسی به بهانه ی حفظ استقلال و امنیت این حق را از شهروندان کشور سلب نماید. ٨.توهین و تحقیر خلاف قانون و شرع مقدس اسلام است و هیچ رسانه ؛ مقام و اشخاصی ، نباید گروه ها، شخصیت ها و اقوام مختلف را تحقیر و یا به آداب و رسوم و اعتقادات آنها توهین نماید. ٩.از دیگر حقوق شهروندان، زندگی در محیطی سرشار از صلح و صفاست. بنابراین وظیفه ی حکومت تلاش برای ایجاد محیطی آرام و به دور از نزاع و تنش است .مردم نیز بایستی در جهت تثبیت چنین آرامشی کمک کنند. ١٠. برخورداری از رفاه ، آسایش ، شادی و امنیت اجتماعی از حقوق مسلم شهروندان است. حق دارند دریک محیط امن و با آرامش از مواهب عالم خلقت بهره مند گردند. ١١.اگر مردم و حکومت، حقوق یکدیگر را پاس ندارند، وحدت کلمه از میان می رود ، نشانه های ستم آشکار می شود، نیرنگ بازی در دین فراوان می گردد، راه گسترده سنت پیامبر متروک و هواپرستی فراوان، احکام دین تعطیل و بیماری دل ها فراوان میشود.(برگرفته از سفارشات امام علی(ع) ) ١٢.یکی از حقوق شهروندان رفتار درست و انسانی با آنان است .در دیدگاه امام علی (ع) فرمانروایان و حاکمان خادمان مردم هستند. چنانچه به درستی ، امور مردم را انجام دهند به وظیفه ی خود عمل نموده اند. هیچ گونه منتی بر شهروندان ندارند حاکمان وظیفه دارند با مردم مدارا کنند و نرم خو باشند و پیوسته در رفع حوائج آنان بکوشند . اگر همه کارگزاران در اجرای این اصول بکوشند و به سفارشات امام علی( ع) نیز توجه عملی داشته باشند ، بسیاری از ناهنجاری و نارضایتی ها از میان برداشته می شود و در نتیجه جامعه ای آرام ، و متمدن خواهیم داشت.